باور عمومی بر این است که استفاده از سیگار بر قابلیت باروری زنان تاثیر می‌گذارد. از آنجا که افراد زیادی در سراسر جهان تمایل به استفاده از سیگار الکترونیکی دارند، سوالاتی درباره تأثیر مصرف تنباکو و نیکوتین به اشکال دیگر (از جمله به صورت استفاده از سیگار الکترونیکی)، بر سلامت زنان در سنین باروری به وجود آمده است.
به همین دلیل، در اینجا قصد داریم به پاسخ این سوال بپردازیم که آیا استفاده از ویپ واقعاً می‌تواند بر عقیم شدن و قدرت باروری تاثیر بگذارد؟
تاثیرات مخرب سیگار بر باروری
نمی‌توان از تاثیر منفی سیگار بر باروری چشم‌پوشی کرد. در مطالعات و متاآنالیزهای متعدد نشان داده شده است که:
- زنان و مردان سیگاری، در حدود 50 درصد بیشتر از افراد غیر سیگاری با مشکلات ناباروری دست به گریبان هستند.
- افراد سیگاری، در مقایسه با افراد غیرسیگاری بیشتر با مشکلاتی نظیر سقط جنین و مرده‌زایی روبرو می‌شوند.
- سیگار کشیدن می‌تواند به تخمک‌ها و تخمدان‌ها آسیب برساند و منجر به کاهش کیفیت تخمک و حتی بروز یائسگی زودهنگام شود.
با توجه به اینکه سیگار کشیدن، موجب بروز مشکلات مرتبط به باروری می‌شود و می‌تواند دارای پیامدهای منفی بر بارداری باشد؛ پزشکان توصیه می‌کنند زنانی که قصد باردار شدن دارند، از سیگار کشیدن خودداری کنند. حتی کشیدن چند نخ سیگار در هفته می‌تواند مشکلاتی را برای بارداری سالم به وجود آورد.
سیگار کشیدن و استفاده از روش‌های کمک‌باروری
واضح است که سیگار کشیدن موجب کاهش شانس بارداری طبیعی می‌شود. آیا می‌توان چنین چیزی را درباره زنانی مطرح کرد که قصد باردار شدن از طریق روش‌های پزشکی کمک باروری دارند؟ در یک مطالعه انجام شده بر روی زنان آمریکایی که تحت درمان‌های IVF قرار داشتند، نشان داده شد که افراد سیگاری شانس بارداری کمتری دارند. این افراد، در مقایسه با زنانی که در طول دوره درمان خود سیگار نمی‌کشیدند، به میزان 50 درصد کاهش لانه‌گزینی جنین و کاهش نرخ باوری را تجربه کردند. در این مطالعه ثابت شد در زنانی که ظرف مدت کوتاهی پیش از آغاز سیکل درمان خود، نسبت به ترک سیگار اقدام کرده بودند، نرخ لانه‌گزینی و حاملگی سالم در مقایسه با زنان سیگاری افزایش یافته است. همین امر به خوبی نشان‌دهنده مضرات سیگار برای بارداری است.
این نتیجه، در یک مقاله دانمارکی نیز تأیید شد. در این مقاله نیز ارتباط مستقیمی بین سیگار کشیدن و ناموفق بودن درمان‌های کمک باروری پیدا شد. محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف دخانیات قبل از بارداری و در طول بارداری، منجر به افزایش نرخ مرگ و میر جنین و مادر می‌شود. همچنین استعمال دخانیات به میزان زیادی بر قابلیت باروی تاثیر منفی می‌گذارد.
در مورد کشیدن ویپ چطور؟
معمولاً از ویپینگ، به عنوان جایگزین سالم‌تر سیگار یاد می‌شود. ویپینگ به معنی مصرف تنباکو با استفاده از یک ویپ است. تعدادی دستگاه ویپینگ در بازار وجود دارد که برخی از آنها، از نظر ظاهری شبیه سیگارهای سنتی هستند. برخی از سیگارهای الکترونیکی نیز دارای طراحی شکیل‌تر و مدرن‌تری می‌باشند.
برخلاف سیگار، در این دستگاه‌های باتری‌خور، کارتریج‌های پر از مایع گرم شده و مواد درون آنها به بخار تبدیل می‌شود و مصرف‌کننده، بخار حاصله را اشتنشاق میکند.
از آنجا که مضرترین مواد شیمیایی موجود در دود سیگار – مونوکسید‌کربن و ماده شیمیایی حاصل از سوختن توتون- در دود بخار وجود ندارد، مرکز بهداشت ملی بریتانیا توصیه میکند که افراد سیگاری، از ویپینگ و ویپ به عنوان ابزاری برای ترک سیگار استفاده کنند.
با این حال، ویپینگ یا کشیدن سیگار الکترونیکی نیز بی ضرر نیست. ویپ‌جویس، حاوی مقادیر زیادی نیکوتین (که یک ماده بسیار اعتیادآور است) می‌باشد و در مطالعات اولیه نیز نشان داده شده است که ویپینگ موجب تحریک ریه می‌شود. از آنجا که ویپینگ، یک پدیده بسیار جدید است، هنوز اثرات طولانی مدت آن ناشناخته باقی مانده است.
آیا ارتباطی بین ویپینگ و باروری وجود دارد؟
در حالی که تحقیقات در این زمینه در حال انجام است، به نظر می‌رسد که ویپینگ می‌تواند منجر به بروز مشکلات باروری شود. در مقاله‌ای که اخیراً در مجله انجمن غدد درون ریز منتشر شد، به بررسی بین ارتباط بین استفاده از سیگار الکترونیکی و لانه‌گزینی رویان پرداخته شد. محققان دریافتند که موش‌هایی که در معرض بخار ویپ قرار می‌گرفتند، دچار تاخیر قابل توجه در باروری و مشکلات مرتبط با لانه گزینی رویان می‌شدند. در فرزندان موش‌های بارداری که در معرض دود حاصل از ویپینگ قرار گرفته بودند نیز مشکلاتی نظیر تغییر سوخت و ساز، مشکلات التهابی، عصبی و ریوی مشاهده شد.
به عبارت دیگر، بین تاخیر در بارداری، اختلال لانه‌گزینی جنین، نقص مادرزادی و ویپینگ یک ارتباط قوی وجود دارد. بنابراین زنانی که قصد باردار شدن دارند باید به تاثیرات منفی ویپینگ بر باروری و سلامت جنین توجه کنند.
در یک متاآنالیز، محققان دانشگاه ایالتی اورگان دریافتند که «استفاده از سیگار الکترونیکی در دوران بارداری به اندازه مصرف سیگار معمولی برای رشد ریه جنین مضر است».
اما فقط باروری زنان، تحت تأثیر مصرف ویپ قرار نمی‌گیرد. مردانی که به صورت مستمر از ویپ استفاده می‌کنند؛ نیز اسپرم‌های با کیفیت پایین‌تری دارند و تعداد اسپرم این افراد در مقایسه با اسپرم افراد غیر سیگاری کمتر است.
در یک مطالعه انجام شده در لهستان، این نتیجه به دست آمد که ویپ‌جویس‌ها، حاوی طیف وسیعی از مواد مضر هستند و می‌توانند موجب ایجاد اختلال در باروری شوند. این مواد می‌توانند بر مکانیزم‌های بدن، از جمله بر عملکرد غدد درون‌ریز (که تعادل هورمونی، مورفولوژی و عملکرد اندام‌های تولید مثل را کنترل می‌کنند) تاثیر منفی گذاشته و عملکرد این غدد را دچار اختلال کنند.
تاثیر نیکوتین
گرچه ممکن است ویپ ها، ایمن‌تر از سیگارهای سنتی باشند، قطعاً نیکوتین این سیگارها دارای خطراتی برای سلامتی زنان باردار و جنین آنها می‌باشد.
برخی از خطرات ویپ برای نوزادانی که در زمان جنینی در معرض نیکوتین قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- تولد زودرس
- وزن کم در هنگام تولد
- ریسک بالاتر بروز نقایص مادرزادی جدی
در مورد زنانی که قصد باردار شدن دارند نیز باید گفت که ارتباط واضحی بین سیگار کشیدن و افزایش احتمال بارداری خارج رحمی وجود دارد. ثابت شده است که نیکوتین باعث افزایش احتمال غیرطبیعی شدن مورفولوژی اسپرم موش‌های نر می‌شود و احتمالاً این مورد در انسان‌ها نیز صدق میکند.
علاوه براین، مقدار جویس سیگار الکترونیکی استاندارد نیست، به این معنی که تشخیص مقدار نیکوتین موجود در یک کارتریج دشوار است. این عدم استانداردسازی، یکی دیگر از عوامل خطر برای زنان باردار یا زنانی است که قصد بارداری در آینده را دارند.
آیا اگر قصد باردار شدن دارم، باید سیگار کشیدن را ترک کنم؟
قطعاً همینطور است.
اگر قصد بارداری دارید، می‌توانید از این فرصت برای کنار گذاشتن ویپ و عادت به زندگی بدون نیکوتین استفاده کنید. هر چند فکر کردن به اینکه سیگارهای الکترونیکی جایگزین ایمن‌تری برای سیگار معمولی هستند، وسوسه‌انگیز است؛ حقیقت این است که استعمال سیگار می‌تواند به سلامتی شما آسیب جدی وارد کند. همچنین سیگار می‌تواند موجب وارد شدن آسیب به سلامت جنین شما شود.
می‌توانید قبل از باردار شدن، از راهکارهای مختلفی برای ترک مصرف دخانیات استفاده کنید. درمان جایگزین نیکوتین (NRT) یکی از این گزینه‌ها است، اما باید در مورد بهترین برنامه مناسب برای خود، با پزشکتان مشورت کنید.
قطع مصرف نیکوتین، نه تنها موجب افزایش شانس باردار شدن شما می‌شود – چه به طور طبیعی باردار شوید یا از روش‌های کمک باروری استفاده کنید – بلکه می‌تواند موجب افزایش احتمال تولد نوزاد رسیده شود. ناگفته نماند که کودک شما در هنگام تولد، با مشکلات کمتری روبرو خواهد بود و کودک سالمی به دنیا خواهید آورد.
اگرچه تحقیقات درباره ایمن‌تر بودن یا نبودن استفاده از ویپ، در مقایسه با سیگار سنتی در دوران بارداری همچنان ادامه دارد، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند مصرف نیکوتین می‌تواند بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر منفی بگذارد.
